آریتمی قلب غیر طبیعی بودن ضربان قلب است؛ یعنی قلب گاهی تندتر، کندتر یا نامنظم‌تر از حالت معمول می‌زند. این مشکل شاید موقتی باشد یا شاید هم نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر. هولتر یک‌بار‌مصرف MyRhythm با ثبت دقیق ضربان قلب در طول شبانه‌روز به پزشک کمک می‌کند تا این بی‌نظمی‌ها را به‌صورت لحظه‌به‌لحظه شناسایی کند.
آریتمی قلب چیست؟
آریتمی قلب به‌معنای اختلال در ریتم طبیعی تپش قلب است. در حالت طبیعی، ضربان قلب توسط سیگنال‌های الکتریکی منظم کنترل میشود.
انجمن قلب آمریکا (AHA) آریتمی را به این شرح تعریف می‌کند:
The term “arrhythmia” refers to any problem in the rate and/or rhythm of a person’s heartbeat. During an arrhythmia, changes in heart tissue and activity, or in the heart’s electrical impulses, may cause the heartbeat to be too fast, too slow or erratic. This is known as an irregular heartbeat.
یعنی اینکه اصطلاح «آریتمی» به هر نوع اختلال در سرعت یا ریتم ضربان قلب گفته میشود. در زمان بروز آریتمی، تغییرات در بافت یا فعالیت قلب، یا در پیام‌های الکتریکی آن، میتواند باعث شود ضربان قلب بیش از حد تند، کند یا نامنظم شود. به این حالت، ضربان نامنظم قلب گفته میشود.
ضربان طبیعی قلب چگونه است؟
قلب به چهار حفره تقسیم شده است. هر نیمه قلب شامل یک حفره فوقانی (دهلیز) و حفره پایینی (بطن) است. این چهار حفره چهار پمپ در دو طرف قلب به وجود می آورند. در قلب سالم سیگنال های الکتریکی مسیرهای دقیقی را از طریق اعصاب قلب به هر پمپ دنبال می‌کنند. این سیگنال ها فعالیت ماهیچه های قلب را هماهنگ می‌کنند به طوری که خون به داخل و به خارج از قلب پمپ میشود. هر گونه اختلال در این عصب ها و مسیر ها و هر گونه وقفه در سیگنال ها میتواند باعث شود که قلب به طور غیر طبیعی تپش کند.
در ضربان طبیعی قلب، قلب با ریتم منظم و هماهنگ می‌تپد و خون را به تمام بدن پمپاژ می‌کند. در حالت طبیعی، قلب انسان معمولاً بین ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه در حالت استراحت می‌زند. ریتم طبیعی قلب توسط سیستم الکتریکی قلب کنترل میشود.
پالس‌های الکتریکی از گره سینوسی (SA node) در بالای قلب شروع میشوند و بهطور هماهنگ به دهلیزها و سپس به بطن‌ها منتقل میشوند تا انقباضات قلب منظم و منسجم باشد. این هماهنگی باعث میشود خون به ریه‌ها و سایر اندام‌ها به میزان کافی برسد و قلب با حداقل فشار کار کند. هرگونه اختلال در این سیستم میتواند ریتم قلب را نامنظم کرده و آریتمی را به‌همراه داشته باشد.
آریتمی قلب چه زمانی رخ میدهد؟
آریتمی قلب زمانی رخ میدهد که سیگنال‌های الکتریکی که ریتم و ضربان قلب را کنترل می‌کنند، درست عمل نکنند. در این حالت، قلب ممکن است زیادی تند، کند یا به‌صورت نامنظم بزند.
این مشکل به دلایل مختلفی مانند مشکلات قلبی، فشار خون بالا، بیماری‌های دریچه قلب، عدم‌تعادل الکترولیت‌ها، استرس یا برخی داروها ایجاد میشود. گاهی آریتمیها بی‌خطر هستند، ولی در موارد جدی میتوانند باعث ایست قلبی، سکته یا ضعف عملکرد قلب شوند.
انواع آریتمی قلبی
قلب شما بهطور طبیعی با ریتمی منظم و هماهنگی می‌تپد و خون را به همه بدن می‌رساند. اما گاهی این ریتم دچار اختلال میشود که موجب آریتمی قلب است. این وضعیت به شکل‌های مختلفی خود را نشان میدهد که در ادامه به بررسی بیشتر آنها می‌پردازیم.
انواع ریتمی براساس میزان سرعت ضربان قلب به این موارد تقسیم میشود.
| تاکی‌کاردی (Tachycardia) | ضربان قلب سریع‌تر از 100 ضربه در دقیقه. |
| برادی‌کاردی (Bradycardia) | ضربان قلب کمتر از 60 ضربه در دقیقه. ممکن است در ورزشکاران یا هنگام خواب طبیعی باشد. |
| ضربان زودرس یا اضافی (Premature / Extra Beat) | سیگنال زودرس که باعث پرش ضربان میشود؛ شامل PAC (دهلیزی) و PVC (بطنی). |
انواع آریتمی براساس نوع محل شروع آریتمی می‌توان به شرح زیر باشد.
| فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial Fibrillation – AFib) | از نوع آریتمی‌های فوق بطنی – سیگنال‌های آشفته و نامنظم در دهلیزها؛ خطر لخته و سکته مغزی. |
| فلوتر دهلیزی (Atrial Flutter) | از نوع آریتمی‌های فوق بطنی – مشابه AFib اما منظم‌تر. |
| تاکی‌کاردی فوق بطنی (SVT) | از نوع آریتمی‌های فوق بطنی – ضربان ناگهانی سریع که از بالای بطن‌ها آغاز میشود. |
| تاکی‌کاردی بطنی (Ventricular Tachycardia – V-tach) | از نوع آریتمی‌های بطنی – ریتم سریع از بطن‌ها؛ در نوع پایدار (بیش از ۳۰ ثانیه) خطرناک. |
| فیبریلاسیون بطنی (Ventricular Fibrillation – V-fib) | از نوع آریتمی‌های بطنی – انقباضات بسیار سریع و نامنظم بطن‌ها؛ وضعیت تهدیدکننده حیات. |
تاکی‌کاردی (ضربان سریع قلب)
تاکی‌کاردی زمانی رخ میدهد که قلب بیش‌ازحد سریع، یعنی بیش از ۱۰۰ بار در دقیقه بزند. این وضعیت حتی ممکن است در زمان استراحت نیز رخ دهد.
تاکی‌کاردی ممکن است با تپش قلب، ضربان سریع یا نامنظم و پرش ضربان همراه باشد و علائمی مانند سرگیجه، غش، تنگی نفس، درد قفسه سینه، خستگی، اضطراب و تعریق ایجاد کند. علائم ممکن است کمتر متناوب و شدید باشند و برخی افراد مبتلا به تاکی‌کاردی سینوسی یا تاکی‌کاردی بطنی کوتاه‌مدت ممکن است کاملاً بیعلامت باشند.
تشخیص تاکی‌کاردی میتواند با بررسی سوابق پزشکی و علائم بیمار، معاینه فیزیکی، آزمایش‌های ثبت فعالیت الکتریکی قلب مانند الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG) و یا استفاده ازهولتر مانیتورنیگ قلب 24 و 48 ساعته برای ثبت فعالیت قلب به مدت یک روز یا بیشتر باشد. روش‌های دیگری نیز وجود دارد که بنا به تشخیص متخصص قلب و عروق از آنها استفاده خواهد شد.
هولترهای یکبار مصرف پگاه سلامت این امکان را به شما میدهد تا بدون معطلی در صف اجاره دستگاه هولتر قلب آن را در منزل دریافت و با بهترین کیفیت از آن استفاده نمایید.
برادی‌کاردی (ضربان آهسته قلب)
برادی‌کاردی یعنی ضربان قلب کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه باشد. در این حالت، قلب ممکن است نتواند خون کافی به اندام‌ها پمپاژ کند و فرد دچار خستگی، سرگیجه یا حتی غش شود. گاهی برخی افراد سالم مانند ورزشکاران ضربان قلب پایینی دارند که در این حالت مشکلی ندارند. اما در مورد بیماران قلبی نیاز به پایش دقیق‌تر است.
به طور خلاصه، نشانه‌های برادی‌کاردی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- خستگی یا ضعف.
- سرگیجه یا سبکی سر.
- غش کردن (سنکوپ) یا احساس غش.
- تنگی نفس.
- درد یا ناراحتی قفسه سینه.
- احساس ضربان قلب آهسته (که ممکن است هنگام گرفتن نبض احساس شود).
- تعریق.
تشخیص آریتمی معمولاً با ثبت فعالیت الکتریکی قلب انجام میشود، در این جدول آزمایش‌های تشخیصی قلبی مختلف برای تشخیص برادی‌کاردی را لیست کردیم.
| آزمایش تشخیصی برادی‌کاردی | کاربرد |
|---|---|
| الکتروکاردیوگرام (ECG / EKG) | ثبت ریتم و سرعت قلب؛ تشخیص برادی‌کاردی و بلوک‌های هدایتی |
| مانیتور هولتر (Holter Monitor) | ثبت مداوم فعالیت قلب برای ۱ روز یا بیشتر؛ تشخیص آریتمی‌های متناوب |
| ثبت‌کننده رویداد (Event Recorder) | ثبت علائم و آریتمیها تا ۳۰ روز یا هنگام وقوع علائم |
| ثبت‌کننده حلقوی قابل کاشت (Implantable Loop Recorder) | ثبت مداوم فعالیت قلب برای علائم نادر |
| تست استرس (Stress Test) | بررسی آریتمیها و عملکرد قلب هنگام فعالیت بدنی |
| مطالعه الکتروفیزیولوژی (EP Study) | تعیین محل سیگنال‌دهی معیوب و تأیید برادی‌کاردی یا تاکی‌کاردی |
| تست میز کج (Tilt Table Test) | بررسی پاسخ قلب به تغییر زاویه در بیماران با غش |
فیبریلاسیون دهلیزی
فیبریلاسیون (Fibrillation) به انقباض‌های آشفته و نامنظم در قلب گفته میشود که در آن، عضله قلب به جای پمپاژ مؤثر خون، به لرزش (quiver) در می‌آید.
فیبریلاسیون دهلیزی زمانی اتفاق می‌افتد که سیگنال‌های الکتریکی در دهلیزهای قلب نامنظم و سریع شوند و قلب نتواند به‌صورت هماهنگ منقبض شود. این حالت افزایش خطر سکته مغزی و نارسایی قلبی را به همراه دارد. بسیاری از افراد متوجه علائم واضح نمی‌شوند، اما هولترهای MyRhythm با ثبت طولانی‌مدت ریتم قلب امکان تشخیص دقیق و به‌موقع این آریتمی را فراهم می‌کنند.
فیبریلاسیون بطنی نوعی شدید و خطرناک از آریتمی است که در آن بطن‌های قلب به‌جای پمپاژ منظم، می‌لرزند و خون‌رسانی به بدن متوقف میشود. در صورت عدم اقدام فوری پزشکی، این حالت میتواند منجر به مرگ ناگهانی شود.
ضربان‌های زودرس و نامنظم
ضربان‌های زودرس به‌معنی وقوع ضربه اضافی یا نامنظم قلب هستند که گاهی فرد آنها را به‌صورت تپش یا خالی‌شدن قلب احساس می‌کند. معمولاً این ضربان‌ها بی‌خطر هستند، اما در افراد مبتلا به بیماری قلبی میتوانند به آریتمی طولانی منجر شوند.
علائم آریتمی قلبی
آریتمی قلبی همیشه قابل تشخیص نیست و برخی افراد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. با این حال، در بسیاری از موارد بدن علائم هشداردهنده‌ای نشان میدهد که بسته به سن و وضعیت بیمار متفاوت است. شناسایی به‌موقع این علائم میتواند به پیشگیری از مشکلات جدی قلبی کمک کند.
علائم شایع در بزرگسالان
بزرگسالان هنگام آریتمی، تپش قلب شدید یا نامنظم، سرگیجه، تنگی نفس، احساس خستگی یا ضعف، درد یا فشار قفسه سینه و حتی غش‌کردن را تجربه می‌کنند. البته برخی آریتمیها بدون علامت هستند و تنها با دستگاه هولتر یا نوار قلب قابل تشخیص‌اند.
علائم آریتمی قلبی در زنان باردار
در دوران بارداری، افزایش شدید حجم خون در بدن و تغییرات هورمونی باعث میشود قلب سخت‌تر کار کند. این فشار اضافی میتواند منجر به تپش قلب شود، که در اغلب موارد بی‌خطر است و معمولاً پس از زایمان برطرف میشود. با این حال، تپش قلب میتواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر مانند آریتمی باشد.
منابع پزشکی هشدار میدهند که اگر تپش قلب (که ممکن است ناشی از آریتمی باشد) همراه با درد قفسه سینه، مشکل در تنفس، سرگیجه یا از دست دادن هوشیاری (غش) رخ دهد، باید فوراً به اورژانس مراجعه شود.
علائم آریتمی قلبی در کودکان
کودکان مبتلا به آریتمی ممکن است از تپش قلب سریع، خستگی غیرمعمول، تنگی نفس هنگام بازی یا ورزش و حتی غش یا بی‌هوشی شکایت داشته باشند. در بسیاری از کودکان، علائم به‌صورت مقطعی ظاهر میشوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت تجربه هر یک از علائم زیر به همراه تپش قلب یا ریتم نامنظم، باید فوری به اورژانس مراجعه شود:
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس یا مشکل در تنفس
- غش کردن یا احساس غش
- سرگیجه یا سبکی سر
- از دست دادن ناگهانی هوشیاری یا سقوط
در صورتی که علائم بالا را به طور جدی و فوری تجربه نمی‌کنید اما نگران ریتم قلب خود هستید، باید به متخصص قلب برای معاینه سلامت قلب خود مراجعه کنید.
- احساس می‌کنید قلب شما خیلی سریع می‌تپد
- احساس می‌کنید قلب شما خیلی آهسته می‌تپد
- احساس می‌کنید قلبتان یک ضربان را جا می‌اندازد (ضربان زودرس)
- تپش قلب دارید که ادامه پیدا می‌کند یا بدتر میشود
- تپش قلب یا ضربان‌های نابجا طولانی‌مدت شده‌اند یا رو به وخامت هستند، یا اگر سابقه مشکلات قلبی دارید
علل و عوامل خطر آریتمی قلب
آریتمی قلب معمولاً ناشی از یک علتِ تنها نیست و اغلب نتیجه‌ی ترکیبی از عوامل مختلف است. شناخت این عوامل به شما و پزشکتان کمک می‌کند تا از بروز مشکلات جدی قلبی پیشگیری کرده و درمان مناسب را انتخاب کنید.
بیماری‌های زمینه‌ای قلبی
اختلالات قلبی مانند بیماری عروق کرونر، نارسایی قلب یا آسیب‌های ناشی از حمله‌ی قلبی میتوانند مسیرهای الکتریکی قلب را مختل کنند. وقتی این مسیرها درست کار نکنند، سیگنال‌های الکتریکی قلب نامنظم شده و آریتمی ایجاد میشود. افرادی با سابقه‌ی جراحی قلب یا بیماری‌های مزمن قلبی بیشتر در معرض اختلال ریتم قلب هستند.
سبک زندگی و استرس
عادات روزانه نقش مهمی در سلامت قلب دارند. مصرف سیگار، الکل یا کافئین زیاد میتواند ضربان قلب را سریع یا نامنظم کند. کم‌خوابیِ مزمن، اضطراب و استرس‌های طولانی‌مدت هم میتوانند سیگنال‌های قلب را مختل کنند. به همین دلیل مدیریت استرس، ورزش منظم و خواب کافی میتواند خطر آریتمی را کاهش دهد.
داروها و شرایط پزشکی دیگر
برخی داروها و مکملها به‌ویژه داروهای محرک یا بعضی داروهای سرماخوردگی میتوانند ریتم قلب را تحت تأثیر قرار دهند. علاوه بر این، بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، دیابت، آپنه‌ی خواب یا مشکلات تیروئید میتوانند عملکرد الکتریکی قلب را تغییر دهند و زمینه‌ساز آریتمی شوند.
عوامل ژنتیکی و ارثی
افرادی که سابقه‌ی خانوادگی آریتمی یا سایر بیماری‌های قلبی دارند، بیشتر در معرض این اختلال هستند. برخی ژن‌ها میتوانند حساسیت قلب را به اختلالات الکتریکی افزایش دهند، به‌خصوص در خانواده‌هایی که آریتمی شدید یا مرگ ناگهانی قلبی وجود داشته است.
عوارض آریتمی قلبی
آریتمی قلبی از نظر شدت و نوع عوارض متفاوتی دارد. بعضی آریتمیها خفیف و بدون عارضه هستند، اما برخی میتوانند جدی و تهدیدکننده‌ی زندگی فرد باشند.
- لخته شدن خون و سکته‌ی مغزی: وقتی قلب بهطور منظم نمی‌تپد، خون ممکن است در دهلیزها جمع شود و لخته تشکیل دهد. اگر این لخته‌ها به مغز برسند، میتوانند سکته‌ی مغزی ایجاد کنند.
- نارسایی قلبی: آریتمی‌های طولانی‌مدت یا شدید توانایی پمپاژ قلب را کاهش میدهند و باعث ضعف عضله‌ی قلب و نارسایی قلبی میشوند.
- سکته‌ی ناگهانی قلبی: بعضی آریتمیها مانند فیبریلاسیون بطنی میتوانند جریان خون را بهطور ناگهانی متوقف کنند و باعث ایست قلبی شوند.
- ضعف و خستگی مزمن: حتی آریتمی‌های ضعیف نیز میتوانند باعث کاهش خون‌رسانی به بدن شوند.
روش‌های تشخیص آریتمی قلبی
برای تشخیص آریتمی قلبی، پزشکان از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند که هدف همه‌ی آنها ثبت دقیق ضربان قلب و شناسایی هرگونه بینظمی است. برخی روش‌ها مانند نوارقلب سریع و کوتاه‌مدت هستد و برخی دیگر طولانی‌مدت و دقیق‌تر مانند هولتر مانیتورینگ یا تست ورزش. در کنار این‌ها، آزمایش‌ها و تصویربرداری‌های پیشرفته نیز میتوانند ساختار و عملکرد قلب را بررسی کرده و کمک کنند تا علت آریتمی بهطور دقیق مشخص شود.
1. نوار قلب (ECG یا EKG)
نوار قلب یکی از ساده‌ترین و رایج‌ترین روش‌های تشخیص آریتمی است. این تست فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند و به پزشک کمک می‌کند تا ضربان نامنظم، سرعت غیرطبیعی یا مشکلات دیگر قلب را شناسایی کند. این تست بدون درد است و میتواند در مطب یا بیمارستان انجام شود.
اما مشکلی که این روش دارد این هست که بیمار در شرایط استراحت این تست را انجام میدهد. شاید فردی در زمانی که اقدامی خاص در طی روز انجام میدهد دچار علائم آریتمی میشود، مثلا در حین کار یا استرس یا عصبانیت یا ورزش یا هر عمل و اقدام دیگر. این مشکل با استفاده از هولتر مانیتورینگ قلب قابل رفع هست.
2. هولتر مانیتورینگ
هولتر یک دستگاه کوچک و قابل‌حمل است که معمولاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت یا بیشتر به بیمار وصل میشود و ضربان قلب را به‌صورت مداوم ثبت می‌کند. این روش به پزشک اجازه میدهد تا آریتمی‌هایی را که در طول شبانه‌روز و در طی اقدامات و حالت متنوع زندگی برای فرد رخ میدهند و نوار قلب کوتاه‌مدت نمی‌تواند آنها را ثبت کند، تشخیص دهد.
3. تست ورزش
در این روش بیمار روی تردمیل یا دوچرخه‌ی ثابت ورزش می‌کند و ضربان قلب، فشار خون و نوار قلب هم‌زمان ثبت میشود. این تست به پزشک کمک می‌کند تا آریتمی‌هایی را که هنگام فعالیت بدنی رخ میدهند شناسایی کند و عملکرد قلب را زمان فعالیت بررسی نماید.
4. آزمایش‌های تکمیلی و تصویربرداری قلب
گاهی برای تشخیص دقیق‌تر، پزشک آزمایش‌های تکمیلی مانند اکوکاردیوگرام، MRI قلب، CT اسکن یا مطالعه‌ی الکتروفیزیولوژی را توصیه می‌کند. این روش‌ها اطلاعات دقیقی درباره‌ی ساختار قلب، عملکرد دریچه‌ها و مسیرهای الکتریکی قلب ارائه میدهند و به تعیین بهترین روش درمان کمک می‌کنند.
روش‌های درمان آریتمی قلبی
قبل از توضیح روش‌های درمان، خوب است بدانیم هدف اصلی درمان آریتمی قلبی بازگرداندن ریتم طبیعی قلب، پیشگیری از بروز عوارض جدی و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. انتخاب روش درمانی به نوع آریتمی، شدت آن، وضعیت سلامت عمومی بیمار و علائم او بستگی دارد که باید زیر نظر پزشک اجرا شود.
داروهای ضد آریتمی قلبی
این داروها برای کنترل سرعت ضربان قلب یا بازگرداندن ریتم طبیعی قلب تجویز میشوند. برخی داروها مانع ایجاد بی‌نظمی‌های جدید میشوند و برخی دیگر باعث تثبیت ریتم قلب میشوند.
تغییر سبک زندگی
تغییر عادات روزمره میتواند نقش مؤثری در پیشگیری و کنترل آریتمی داشته باشد. مدیریت استرس، ورزش منظم، کنترل فشار خون و قند، ترک سیگار، کاهش مصرف کافئین و الکل و داشتن رژیم غذایی سالم همگی به سلامت قلب کمک می‌کنند.
کاردیوورژن (شوک الکتریکی کنترل‌شده)
در این روش با استفاده از شوک الکتریکی کوتاه، ریتم قلب اصلاح میشود. این روش معمولاً برای فیبریلاسیون دهلیزی یا آریتمی‌های شدیدی که به دارو پاسخ نمی‌دهند استفاده میشود و تحت نظر پزشک متخصص انجام می‌گیرد.
ابلیشن با کاتتر
در ابلیشن، یک کاتتر به قلب فرستاده میشود و با ارسال انرژی الکتریکی یا حرارتی مسیرهای غیرطبیعی که باعث آریتمی شده‌اند حذف یا مسدود میشوند. این روش برای بسیاری از آریتمی‌های دهلیزی و بطنی بسیار مؤثر است.
ضربان‌ساز (Pacemaker) و دستگاه ICD
ضربان‌سازها ریتم قلب را تنظیم می‌کنند و مانع کاهش شدید ضربان قلب میشوند. دستگاه ICD علاوه بر تنظیم ریتم، در صورت تشخیص آریتمی خطرناک، شوک الکتریکی برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلب ارسال می‌کند و از بروز ایست قلبی جلوگیری می‌نماید.
جراحی‌های قلبی
در موارد خاص که مشکلات ساختاری قلب باعث آریتمی شده‌اند، جراحی قلب برای اصلاح مشکل اصلی، مثل تعویض دریچه یا بای‌پس عروق کرونر انجام میشود. برخی روش‌های جراحی همچنین میتوانند مسیرهای غیرطبیعی ریتم قلب را اصلاح کنند.
درمان خانگی و گیاهی آریتمی قلب (روش‌های کمکی)
برخی روش‌های مکمل مانند تمرینات آرامش‌بخش، یوگا، مدیتیشن، مصرف برخی گیاهان مطابق نظر پزشک و حفظ سبک زندگی سالم میتوانند به کنترل آریتمی و کاهش علائم کمک کنند، اما جایگزین درمان‌های پزشکی نیستند.
پیشگیری از آریتمی قلبی
پیشگیری از آریتمی قلبی بخش مهمی از حفظ سلامت قلب است و شامل اقداماتی است که احتمال بروز بی‌نظمی‌های قلبی را کاهش میدهند. این اقدامات نه‌تنها به کاهش خطر آریتمی کمک می‌کنند، بلکه به بهبود عملکرد قلب و کیفیت زندگی بیمار نیز منجر میشوند.
شاید بد نباشد یا بهتر بگویم بهتر هست، این پادکست علی بندری درباره “کتاب مانایی: علم و هنر طول عمر” را گوش کنید. این خلاصه کتاب درباره اینکه چگونه برای زندگی سالم‌تر برنامه‌ریزی کنیم، صحبت میشود.
در توضیحات این پادکست آمده است:
نویسنده می‌گه برای طول عمر واقعی باید «هدف» داشته باشیم: مثلاً بتونیم در نودسالگی نوه‌مون رو بغل کنیم، یا بدون ترس از افتادن، از پله بالا بریم. از همین هدف‌ها باید تاکتیک بسازیم. تمرین، تغذیه و خواب رو طوری طراحی کنیم که اون آینده ممکن بشه.
تغذیه و سبک زندگی سالم
رعایت رژیم غذایی متعادل و کم‌نمک، مصرف میوه و سبزیجات تازه، کاهش چربی‌های اشباع و فرآوری‌شده و محدود کردن مصرف الکل و کافئین به حفظ ریتم طبیعی قلب کمک می‌کند. ورزش منظم و داشتن خواب کافی نیز نقش مهمی در سلامت قلب دارد.
کنترل بیماری‌های زمینه‌ای
بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، دیابت، چربی خون و مشکلات قلبی زمینه‌ای میتوانند ریسک آریتمی را افزایش دهند. درمان این بیماری‌ها و مصرف داروهای تجویز شده، گام مؤثری در پیشگیری از آریتمی است.
مدیریت استرس
استرس و اضطراب میتوانند باعث افزایش ضربان قلب و بینظمی ریتم قلب شوند. تمرینات آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و فعالیت‌های تفریحی به کاهش استرس و حفظ سلامت قلب کمک می‌کنند.
سوالات متداول
آیا آریتمی قلب همیشه خطرناک است؟
خیر؛ برخی آریتمیها خفیف و بیعلامت هستند و نیازی به درمان ندارند، اما برخی دیگر میتوانند جدی و خطرناک باشند.
آیا استرس و اضطراب باعث آریتمی قلبی میشود؟
بله؛ استرس و اضطراب میتوانند باعث بینظمی موقت ضربان قلب شوند.
تفاوت آریتمی قلبی با تپش قلب چیست؟
آریتمی قلبی یک وضعیت یا بیماری پزشکی (اختلال در سیستم الکتریکی قلب) است، در حالی که تپش قلب یکی از علائم یا احساساتی است که فرد ممکن است در نتیجه آریتمی قلبی تجربه کند
آیا آریتمی قلبی در جوانان هم رخ میدهد؟
در حالی که آریتمیها با افزایش سن شایعتر میشوند و خطر برخی از آنها (مانند فیبریلاسیون دهلیزی) با پیری افزایش مییابد، اما این اختلالات ریتم قلب مختص افراد مسن نیستند و در کودکان و جوانان نیز رخ میدهند.
آیا آریتمی میتواند باعث مرگ ناگهانی شود؟
در حالی که آریتمیها شامل طیف وسیعی از اختلالات هستند که از بیضرر تا بسیار جدی متغیرند، برخی از انواع آن بهطور مستقیم با خطر ایست قلبی و مرگ ناگهانی مرتبط هستند.
چه داروهایی ممکن است باعث آریتمی قلبی شوند؟
داروهای مختلف (اعم از تجویزی و بدون نسخه)، مکملها و محرکها میتوانند بر سیستم الکتریکی قلب تأثیر گذاشته و باعث ایجاد یا تحریک آریتمی قلبی شوند. برای اطلاع بیشتر حتما با پزشکتان مشورت کنید.
آیا ورزش برای بیماران مبتلا به آریتمی مناسب است؟
در حالی که ورزش و فعالیت بدنی یک بخش حیاتی از مدیریت سبک زندگی سالم برای قلب محسوب میشود، در برخی موارد، آریتمی میتواند توسط ورزش تحریک یا بدتر شود.
ارتباط بین آریتمی قلبی و مشکلات گوارشی چیست؟
مشکلات معده و روده میتوانند با فشار و اضطراب همراه شوند و گاهی ضربان قلب را تحت تأثیر قرار دهند، اما دلیل مستقیم نیستند.
آیا آریتمی قلبی ارثی است؟
برخی انواع آریتمی ممکن است ژنتیکی باشند، اما بیشتر عوامل محیطی و سبک زندگی نقش دارند.
آیا درمان قطعی برای آریتمی قلب وجود دارد؟
در برخی موارد، درمان قطعی با دارو، ابلیشن یا جراحی ممکن است، اما بعضی آریتمیها فقط باید کنترل شوند و درمان قطعی ندارند.
کدام نوع آریتمی قلبی نیاز به جراحی دارد؟
درمان آریتمی قلبی ممکن است شامل داروها، دستگاه‌ها، روش‌های درمانی (مانند ابلیشن کاتتر) یا جراحی باشد. نیاز به جراحی معمولاً برای آریتمی‌های خاصی است که به دارو یا روش‌های کمتر تهاجمی (مانند ابلیشن کاتتر یا کاردیوورژن) پاسخ نداده‌اند، یا زمانی که آریتمی ناشی از یک بیماری زمینه‌ای قلبی است که خود به جراحی نیاز دارد.
آیا آریتمی قلبی در بارداری خطرناک است؟
معمولاً آریتمی قلبی در بارداری خفیف و قابل کنترل است، اما برخی موارد جدی نیاز به مراقبت ویژه و تحت نظر پزشک متخصص زنان و قلب دارند.